Khô âm đạo ở nữ giới: Nguyên nhân và cách khắc phục

Khô âm đạo là gì?

Khô âm đạo là tình trạng bệnh lý khá phổ biến ở nữ giới. Bệnh được gây ra bởi tình trạng suy giảm nội tiết tố nữ khiến khiến âm đạo mất đi độ ẩm thông thường hoặc không tiết đủ dịch bôi trơn mỗi khi quan hệ tình dục. Khô âm đạo có thể xuất hiện ở nhiều đối tượng và bất kỳ độ tuổi nào tuy không gây nguy hiểm nhưng lại ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống, đặc biệt là đời sống hôn nhân.

Nguyên nhân gây ra tình trạng khô âm đạo ở nữ giới?

Để tìm hiểu nguyên nhân gây ra tình trạng khô âm đạo bạn chắc chắn phải biết 1 điều là âm đạo phụ nữ được bao phủ bởi một lớp chất lỏng trong suốt và mỏng nhẹ. Hormone estrogen là yếu tố chính giúp duy trì lớp chất lỏng này nhằm mục đích giúp cho âm đạo luôn được dày, đàn hồi. Nếu nồng độ Estrogen trong cơ thể bị giảm sút thì lớp chất lỏng này cũng sẽ không còn, dẫn đến tình trạng khô âm đạo.

Do đó phần lớn tình trạng khô âm đạo xảy ra nguyên nhân do nồng độ estrogen trong cơ thể phụ nữ thấp. Và nguyên nhân khiến nồng độ Estrogen thấp thường rất đa dạng và phức tạp. Tuy nhiên, có 2 nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này là sau sinh và tiền mãn kinh và mãn kinh.

Khô âm đạo do sau sinh

Nguyên nhân bên trong

Nồng độ nội tiết tố estrogen và progesterone tăng mạnh trong quá trình mang thai sẽ giúp cho sự phát triển của thai nhi. 

Tuy nhiên, Estrogen và Progesterone sẽ bắt đầu trở lại bình thường trong vòng 24h sau sinh, sự thay đổi đột ngột này khiến chị em bị tức ngực, đầy bụng, đau bụng dưới, khô hạn sau sinh… 

Đồng thời, giai đoạn cho con bú sau sinh cũng kích thích tuyến yên sản xuất nội tiết prolactin để thúc đẩy tuyến sữa sản sinh thêm sữa, sữa mẹ sẽ càng tiết nhiều khi bé bú nhiều. Prolactin còn ức chế buồng trứng gây suy giảm estrogen khiến âm đạo bị khô, khó quan hệ, giảm ham muốn tình dục.

Nguyên nhân bên ngoài

Sức khỏe của phụ nữ sau khi sinh chưa thể hồi phục hoàn toàn, vết thương chưa lành (vết mổ, vết khâu tầng sinh môn…). Chăm sóc con vất vả khiến nhiều chị em bị mệt mỏi dẫn đến khô hạn sau sinh. 

Âm đạo có thể bị tổn thương trong thời gian mang thai khiến các tác nhân gây hại như vi khuẩn, nấm dễ tấn công âm đạo, làm viêm nhiễm. 

Vấn đề tâm lý e ngại về vóc dáng sau sinh cũng khiến chị em mất tự tin, không thoải mái khi quan hệ, dần dần không còn hứng phấn, âm đạo bị khô.

Khô âm đạo do mãn kinh và tiền mãn kinh

Độ tuổi từ 45 đến 55 tuổi, buồng trứng sẽ giảm mạnh sự hoạt động khiến nồng độ estrogen sẽ giảm xuống dẫn đến độ ẩm trong âm đạo cũng giảm theo, khiến âm đạo trở nên mỏng đi và kém đàn hồi. Đây là lý do chính khiến cho phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh lại thường bị khô âm đạo.

Nguyên nhân khác dẫn đến khô âm đạo

Ngoài ra 2 lý do trên, còn có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng khô âm đạo có thể kể đến như:

• Xạ trị và hóa trị trong điều trị những bệnh lý ung thư
• Phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng trong các bệnh lý liên quan
• Thuốc kháng Estrogen trong điều trị u xơ tử cung hay lạc nội mạc tử cung
• Sử dụng thuốc tránh thai
• Thụt rửa âm đạo sai cách
• Tình trạng khô da ở bộ phận sinh dục và kích thích âm đạo trong lúc quan hệ không đủ hoặc không đúng cách cũng là những nguyên nhân dẫn đến tình trạng khô âm đạo.

Triệu chứng của khô âm đạo?

Ngứa và viêm nhiễm âm đạo: Tình trạng khô âm đạo sẽ khiến các vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào vùng kín gây ra ngứa âm đạo gây cảm giác khó chịu, có thể có dịch xanh, dịch vàng, mùi hôi. 

Có cảm giác nóng và đau rát trong âm đạo, đau rát khi quan hệ: Khi âm đạo bị khô thì độ pH bị mất cân bằng, không đủ độ ẩm cần thiết gây nên tình trạng khô, nóng và đau rát trong âm đạo.

Ngoài ra, có thể bị chảy máu trong âm đạo.

Điều trị khô âm đạo?

Liệu pháp thay thế hormone estrogen

Liệu pháp thay thế hormone estrogen được coi là phương pháp được áp dụng phổ biến nhất hiện nay. Liệu pháp này có tác dụng giúp thay thế những loại hormone mà cơ thể đã mất khả năng sản xuất, qua đó cải thiện các triệu chứng khó chịu của khô âm đạo. 

Các phương thức bổ sung estrogen thường do bác sĩ chỉ định để điều trị tình trạng âm đạo bị khô đó là:

• Thuốc đặt âm đạo có chứa Estradiol (ví dụ như Vagifem): Giúp niêm mạc âm đạo phát triển, tăng tiết ra dịch âm đạo, ngoài ra estrogen tạo ra lượng glycogen dồi dào, tiết ra acid lactic tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn có lợi phát triển, đồng thời hạn chế vi khuẩn có hại. Do vậy, giúp âm đạo không bị khô, viêm nhiễm.
• Vòng âm đạo có chứa Estrogen (Estring): bác sĩ sẽ đặt vào âm đạo bệnh nhân một chiếc vòng dẻo, mềm để tiết trực tiếp estrogen vào vùng mô của cơ quan này. Cứ 3 tháng 1 lần chiếc vòng này sẽ được thay mới.
• Kem bôi âm đạo có chứa Estrogen (Premarin, Estrace): Bôi vào âm đạo một loại thuốc dạng kem mỗi ngày, duy trì đều đặn trong khoảng từ 1 - 2 tuần. Sau đó bệnh nhân sẽ giảm tần suất bôi xuống còn từ 1 - 3 lần/tuần.

Thuốc điều hòa estrogen có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn, ví dụ như đau ngực hoặc chảy máu âm đạo. Do đó có những trường hợp chống chỉ định điều trị bằng phương pháp này:

• Bệnh nhân từng bị ung thư nội mạc tử cung.
• Phụ nữ bị ung thư vú, đặc biệt là những người đang phải dùng chất ức chế men Aromatase.
• Phụ nữ có thai và đang cho con bú.
• Bệnh nhân bị chảy máu âm đạo nhưng không rõ nguyên nhân.

Khắc phục khô âm đạo tại nhà

Để chị em phụ nữ không tư ti khi quan hệ, có đời sống tình dục viên mãn và thăng hoa, phụ nữ hãy biết chăm sóc bản thân khắc phục tình trạng khô âm đạo bằng nhiều cách sau: 

• Tập luyện thể dục thể thao, giữ tinh thần luôn vui vẻ, thoải mái
• Bổ sung nội tiết tố bằng thực phẩm bổ sung.
• Tránh sử dụng các dung dịch vệ sinh có độ pH cao: trong môi trường âm đạo chứa một lượng vi khuẩn có lợi làm nhiệm vụ cân bằng độ pH, ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm. Tuy nhiên có những sản phẩm vệ sinh cơ thể (xà phòng, sữa tắm) và vệ sinh vùng kín chứa thành phần các hóa chất làm khô và gây kích ứng cho âm đạo, vì thế phụ nữ nên lựa chọn những sản phẩm dịu nhẹ, lành tính hơn và không nên thụt rửa sâu vào trong âm đạo mỗi lần vệ sinh vùng kín.
• Uống đủ nước, bổ sung các thực phẩm như rau xanh, hoa quả tươi giàu vitamin A, C, E (đỗ, đậu, cải xanh, bí ngô, cà rốt, bưởi, kiwi, ổi, đậu nành, mầm đậu nành, sữa…), hạn chế ăn mặn.

• Gia tăng tần suất quan hệ tình dục: giao hợp với những màn dạo đầu “chất lượng" sẽ giúp chị em dễ hưng phấn và đạt khoái cảm, nhờ đó mà âm đạo sẽ tăng tiết dịch, khiến cho cuộc yêu trở nên trơn tru và dễ dàng hơn. Khi được kích thích, dòng máu đi tới các mô vùng âm đạo sẽ được gia tăng, điều này có tác dụng kích thích âm đạo duy trì được độ ẩm cần thiết.
• Dùng thực phẩm bổ sung phytoestrogen: là hợp chất tương tự như estrogen có nguồn gốc từ thực vật, bao gồm đậu phụ, đậu nành và các loại hạt. Việc tiêu thụ những sản phẩm này sẽ giúp đẩy lùi tình trạng bốc hỏa và khô âm đạo trong thời kỳ tiền mãn kinh.